Het Gerechtshof in Leeuwarden heeft recent geoordeeld (5 juli 2011, LJN: BR0320, Gerechtshof Leeuwarden) dat de arbeidsovereenkomst tussen de Directeur Groot Aandeelhouder (DGA)/bestuurder en zijn vennootschap per direct ophoudt te bestaan, op het moment dat de DGA zèlf het faillissement van deze vennootschap aanvraagt.
Dat is anders bij de overige werknemers die bij de werkmaatschappij werkzaam zijn: zij kunnen via de boedel aanspraak maken op loon totdat de arbeidsovereenkomst door opzegging door de curator rechtsgeldig is beëindigd. Daarna kunnen zij aanspraak maken op een WW-uitkering.
De feiten in deze zaak waren als volgt: de bestuurder was enig aandeelhouder van zijn holding-vennootschap, die vervolgens weer enig aandeelhouder was van de werkmaatschappij. De bestuurder was via een arbeidsovereenkomst in dienst bij de werkmaatschappij. In april 2008 werd door de bestuurder/DGA zelf het faillissement van de werkmaatschappij aangevraagd. Dit faillissement werd ook uitgesproken, met benoeming van een curator.
De curator heeft vervolgens de arbeidsovereenkomsten met de overige werknemers opgezegd.
De arbeidsovereenkomst tussen de bestuurder/DGA en de werkmaatschappij wordt niet door de curator beëindigd. In december 2008 vordert de bestuurder/DGA bij de curator (als boedelvordering) zijn loon over de periode vanaf faillissementsdatum totdat de arbeidsovereenkomst tussen hem en de werkmaatschappij rechtsgeldig is beëindigd. De curator wijst deze boedelvordering van de hand. Zekerheidshalve wordt de arbeidsovereenkomst van de bestuurder/DGA alsnog door de curator opgezegd.
Dit twistpunt tussen de curator en de bestuurder/DGA leidt tot een gerechtelijke procedure.
Het Gerechtshof in Leeuwarden oordeelt dat de bestuurder/DGA vanaf het faillissement geen recht meer heeft op loon. Gezien de nauwe verwevenheid van de vennootschappen (werkmaatschappij en holding) met de bestuurder/DGA, dient de arbeidsovereenkomst “gerelativeerd” te worden, aldus het Hof.
Nu de bestuurder/DGA per saldo alle touwtjes in handen heeft en zich naar buiten toe onmiskenbaar als de eigenaar van de onderneming presenteerde, is er vanaf het moment dat hij zèlf het faillissement van zijn bedrijf aanvraagt, geen reden meer om zijn verhouding tot de werkmaatschappij nog aan te merken als een arbeidsovereenkomst. Van een noodzakelijke gezag-situatie en afhankelijke positie als werknemer is immers geen sprake meer, terwijl ook de bestuursmacht van de bestuurder/DGA is komen te vervallen, aldus het Hof.
De loonvorderingen van de bestuurder/DGA worden door het Hof afgewezen.
De uitspraak heeft binnen de juridische wereld voor onrust gezorgd. Dient het aanvragen van het eigen faillissement als nieuwe ontslaggrond te worden aangemerkt? Is er wél een aanspraak op loon voor de bestuurder/DGA indien een andere persoon het faillissement van zijn vennootschap aanvraagt?
We zullen moeten afwachten hoe de jurisprudentie zich op dit punt verder ontwikkelt. Duidelijk is wel dat het Gerechtshof Leeuwarden met deze uitspraak een piketpaal lijkt te hebben geslagen.
Mocht u vragen hebben over dit artikel, aarzelt u dan niet contact op te nemen met de Arbeidsrecht-sectie van De Advocaten van VanRiet.
